Frezowanie – rodzaje i podział frezów

Frezowanie polega na obróbce ubytkowej przedmiotu. Obróbki skrawaniem dokonuje się przy pomocy narzędzia jedno lub wieloostrzowego – frezy. Narzędzie obraca się wokół własnej osi, a przedmiot jest przesuwany. W bardziej skomplikowanych maszynach, ruch przedmiotu może odbywać się w aż pięciu osiach, z jednoczesnym ruchem frezy. Kluczowe znaczenia dla rezultatu prac ma rodzaj zamontowanego narzędzia.

Od czego zależy rodzaj frezów?

Przy pomocy frezarki można dokonać obróbki płaszczyzn, a także wykonać rowki, nacinanie gwintów, czy też wytworzyć koła zębate, a nawet uzyskać przedmioty o zindywidualizowanym, dowolnym kształcie (np. wykorzystywanych w projektach prototypowych). To jaki rezultat chcemy uzyskać, jest tylko jednym z czynników wpływających na wybór narzędzia. Bardzo ważne jest też to, jaki materiał będzie podlegał obróbce oraz jakie ma możliwości maszyna np. w zakresie obrotów frezy i sztywności. Dlatego wybór nie jest łatwy i wymaga wiedzy oraz praktyki. 

Rodzaje frezów.

Przede wszystkim podział frezów należy przeprowadzić ze względu na materiał z jego są wykonane. Najpopularniejsze są narzędzia wytworzone z węglika spiekanego i stali szybkotnącej (HSS), występują też wersje ze stali proszkowej (PM), czy też stali kobaltowej (HSS-E lub HSS-Co) lub z płytką diamentową (PKD lub DIA). Wybory materiału, z jakiej wykonane są frezy, należy dokonać z uwzględnieniem charakterystyki obrabianego materiału oraz konkretnej maszyny. Kolejne podziały wynikają z kształtu frezów oraz geometrii ostrzy. Odmian jest co najmniej kilkanaście – frezy walcowe, czołowe, tarczowe, kątowe, do gwintów, czy modułowe. Frezy występują też w różnych rozmiarach od 2 mm (np. do dorabiania kluczy), aż do ponad 30 mm. Na rodzaj narzędzia wpływa też ilość ostrzy – na jednym trzpieniu może być od 1 do 6 ostrzy. Przy większej ilości ostrzy istnieje problem z odprowadzaniem skrawanego materiału, który może się zlepiać, powodując nieprecyzyjną obróbkę. Istnieje też podział na frezy z ostrzem centralnym lub bez. Frezy z ostrzem centralnym są droższe, ale dają większe możliwości. Wytwarzane są frezy z dodatkowym pokryciem, czy do obróbki zgrubnej – ostrza mają dodatkowe nacięcia kruszące wióry i niwelujące drgania. Mądrym wyborem ze względu na koszty, są frezy modułowe – składane i nasadzane. Przy zastosowaniu jednego trzpienia, można uzyskać wiele rezultatów – dokładając potrzebne zakończenia narzędzia. Jedna maszyna może zatem wykonać wiele różnorakich elementów, operator musi zatem umieć dokonać wyboru właściwego narzędzia, do zakładanego rezultatu.